ضوابط آتش نشانی در ایمنی ساختمان ها

ضوابط آتش نشانی در ایمنی ساختمان به مجموعه قوانینی گفته می شود که بایستی در ساخت سازه های مختلف از جمله تجاری و مسکونی رعایت گردند. زیرا از این طریق ایمنی سازه ها در برابر آتش سوزی و سایر حوادث مترقبه تامین شده و ساکنین ساختمان با خیال راحت در آنجا به زندگی خود ادامه می دهند و مشغول به فعالیت می شوند.
البته این قوانین بر مبنای استانداردهای جهانی تایید و صادر شده و کلیه موارد ایمنی که در صورت بروز حادثه از مال و جان افراد محافظت می کنند در آن درج شده اند.

چند مورد از نکات ایمنی در ساختمان های مختلف

برخی مواقع ایمن ترین و بزرگترین ساختمان های جهان دچار حادثه می شوند و مشکلات جبران ناپذیری را به بار می آورند. پس در ضوابط آتش نشانی مهمترین و اصلی ترین موارد ایمنی ساختمان لحاظ شده که با رعایت هر کدام از آنها می توان آسیب های احتمالی را کاهش داد.
البته نکات ایمنی در ساختمان ها به دو مرحله طراحی و اجرا اختصاص دارند که مهمترین آنها به شرح زیر می باشند.

ضوابط آتش نشانی مربوط به فاصله

قوانین آتش نشانی مختص به فاصله ساختمان با توجه به نوع کاربری آن می توانند متفاوت باشند. اما در حالت کلی دارای ضوابط زیر است.

فاصله هر نوع ساختمان از جایگاه های سوخت همچون گازوئیل، CNG و پمپ بنزین باید 7m باشد.
ساختمان های غیرمسکونی همچون سالن همایش، بیمارستان، سینما، مسجد و … نباید اطراف جایگاه های سوخت بنا شوند.
ساختمان های نزدیک به جایگاه سوخت بایستی در دو طبقه تاسیس گردند.

ضوابط آتش نشانی مربوط به ارتفاع

ضوابط آتش نشانی مختص ارتفاع جهت افزایش ایمنی ساختمان به عرض خیابان یا کوچه و تعداد طبقات تاکید دارد. پس نکات ایمنی مربوط به ارتفاع ساختمان شامل موارد زیر است.

کوچه دارای عرض 2m و یا کمتر باید ساختمان در 2 طبقه بنا شود.

کوچه دارای عرض 3m باید ساختمان در 3 طبقه بنا شود.

کوچه دارای عرض 8m باید ساختمان در 4 طبقه بنا شود.

کوچه یا خیابان دارای عرض 10m باید ساختمان در 5 طبقه بنا شود.

خیابان دارای عرض 12-22m و بن بست باید ساختمان 6 طبقه بنا شود.

ضوابط آتش نشانی مربوط به راه پله

جهت افزایش ایمنی ساختمان در ضوابط آتش نشانی مواردی مربوط به راه پله درج شده اند که به شرح زیر می باشند.

ساختمان هایی که با هدف کاربرهای خاص ساخته می شوند باید کارشناسان آتش نشانی پله های اضطراری را در اولویت قرار دهند.
پله های اصلی در ساختمان های 9 طبقه در واقع همان پله های اضطراری هستند.
ساختمان هایی که ظرفیت آنها از 100 نفر بیشتر است به غیر از پله اصلی به راه پله اضطراری نیز نیاز دارند.
دسترسی به انباری و زیر زمین از طریق انتهای پله های اضطراری مجاز نیست.

تجهیزات ایمنی در ساختمان های مختلف

تجهیزات ایمنی ساختمان در مرحله اجرا موارد مختلفی را در بر می گیرد که شامل برق، آسانسور، سیستم گرمایش، موتورخانه، داکت، نورگیر، جان پناه، لوله کشی، کپسول و… می باشد.

رعایت ضوابط مربوط به برق

تابلو برق بایستی داخل واحد مورد نظر و در کنار درب اصلی نصب شود.
فیوز مینیاتوری به صورت جداگانه برای کولر اتاق خواب، سالن آشپزخانه و سرویس بهداشتی در تابلوی برق ضروری است.

هر یک از تابلوها بایستی به کلید محافظ جان یا همان FI مجهز باشند.
سازه باید به سیستم ارت و رعد و برق مجهز باشد.

رعایت ضوابط مربوط به آسانسور

هیچ گونه تاسیساتی همچون کابل برق، لوله گاز، دودکش و لوله آب گرم و سرد نباید از چاه آسانسور عبور نمایند.
نصب قفل سوئیچی داخل اتاق موتورخانه و دریچه زیر کف آسانسور الزامی است.
نصب شبکه های فلزی در ابعاد 2*2 روی روزانه و پنجره های ضروری می باشد.

تجهیزات ایمنی همچون میکروسوئیچ کنترل کننده، پاراشوت و گاورنر برای آسانسور ساختمان الزامی است.
رعایت ضوابط مربوط به سیستم گرمایش
فروشگاه ها و ساختمان های تجاری باید از پکیج یا سیستم حرارت مرکزی استفاده کنند. زیرا استفاده از بخاری جوابگو نیست.

سیستم گازکشی بایستی از سوی اداره گاز تایید گردد.
دستگاه های گازسوز و شومینه ها نیاز است که به ترموکوپل مجهز باشند.
نصب دودکش جداگانه برای هر کدام از وسایل گازی بالاتر از سقف به اندازه 80cm الزامی است.

رعایت ضوابط مربوط به موتورخانه

نصب یک درب فلزی به ابعاد درب اصلی ضروری می باشد.

با توجه به ابعاد موتورخانه باید تهویه مناسب نصب گردد.
روشنایی های موجود در موتورخانه بایستی دارای حفاظ باشد.
راه خروج آب یا کف شوی از ضروریات داخل موتورخانه است.

ضوابط آتش نشانی در ایمنی انواع نورگیر مثل نورگیر سقفی

استفاده از انواع نورگیر به ویژه نوع سقفی در سازه های آپارتمانی، مزیت های زیادی برای ساکنین مجموعه دارد. پس جهت تامین ایمنی ساختمان در طراحی این نوع نورگیرها بایستی ضوابط آتش نشانی درج گردد. از مهمترین مقررات عمومی در تامین ایمنی بخش های مختلف ساختمان برای نصب نورگیر سقفی می توان به موارد زیر اشاره کرد.

ساختمان هایی که بیشتر از 6 طبقه هستند باید سقف هایی با پوشش موزاییک داشته باشند. زیرا ایزوگام یا آسفالت برای این ارتفاع غیر قانونی و غیر مجاز است و بر کیفیت و کارایی نورگیر تاثیر می گذارد.
استفاده از اشیاء برنده یا شیشه برای انواع نورگیر از جمله سقفی ممنوع می باشد.
وزن نورگیر باید خیلی کم باشد و از ورق پلی کربنات شفاف به جای شیشه استفاده شود تا خطر شکستگی زمان آتش سوزی یا دیگر حوادث به صفر برسد.

ضوابط آتش نشانی در ایمنی انواع نورگیر مثل نورگیر حبابی

مراحل طراحی و ساخت انواع نورگیر به ویژه نورگیر حبابی در کارخانه یا کارگاه صورت می گیرد. سپس به مکان مدنظر منتقل شده و نصب می گردد. البته قبل از طراحی و ساخت این نوع نورگیر باید برای تامین ایمنی ساختمان تجاری یا مسکونی قوانین و ضوابط مربوط به آتش نشانی در نظر گرفته شود.

برای مثال نورگیر سقفی به دلیل مقاومت بالا، وزن سبک و جنس ورق پلی کربنات شفاف در برابر آتش سوزی مقاوم بوده و خطر شکستگی ندارد. پس بهترین انتخاب برای سقف حیاط خلوت، سقف پاسیو، استخرها و پارکینگ ها می باشد.

تفاوت های مهم در نکات ایمنی ساختمان های تجاری با مسکونی

یکی از نکات ایمنی ساختمان از نوع مسکونی این است که باید با جایگاه سوخت فاصله داشته باشد و در دو طبقه طراحی و ساخته شود. اما ساخت سازه های تجاری همچون سالن اجتماعات، مسجد و سینما در کنار جایگاه سوخت ممنوع می باشد. همچنین موتورخانه را می توان در همان فضای ساختمان مسکونی تعبیه نمود. ولی در ساختمان های تجاری باید بیرون از زیربنا فضایی را به موتورخانه اختصاص داد. ناگفته نماند که این قانون در ضوابط آتش نشانی درج شده و ایمنی سازه در اولویت قرار دارد.